Ινοαδένωμα Μαστού – Φυλλοειδής Όγκος Μαστού
Τα ινοαδενώματα είναι οι συχνότεροι καλοήθεις όγκοι του μαστού. Αφορούν κυρίως σε νέες σε ηλικία γυναίκες καθώς και σε θηλάζουσες, και είναι αρκετά συχνά, με μία στις οκτώ περίπου γυναίκες να εμφανίζουν κάποιο ινοαδένωμα στη διάρκεια της ζωής τους. Οι φυλλοειδείς όγκοι μαστού είναι αρκετά πιο σπάνιοι, και αποτελούν περίπου το 1% του συνόλου των όγκων μαστών. Συνήθως είναι καλοήθεις, αλλά έχουν την τάση τοπικής υποτροπής μετά από χειρουργική αφαίρεση, και σπανίως έχουν κακοήθες δυναμικό, επομένως η διαχείρισή τους απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
Τι Είναι το Ινοαδένωμα του Μαστού;
Το ινοαδένωμα μαστού, όπως αναφέρθηκε ήδη, είναι ο συνηθέστερος καλοήθης όγκος του μαστού, σε ποσοστό περίπου 30%. Περίπου μία στις οκτώ γυναίκες θα εμφανίσουν ινοαδενώματα στη ζωή τους, ενώ μία στις δέκα θα έχουν πολλαπλά ινοαδενώματα στον ίδιο ή και στους δύο μαστούς, όχι απαραίτητα ταυτόχρονα. Είναι συχνότερα σε νέες γυναίκες, ηλικίας 15 ως 25-30 ετών, καθώς και σε γυναίκες που βρίσκονται στη γαλουχία. Συχνά η ανάπτυξή τους σχετίζεται με τις ορμόνες του φύλου και αλλάζουν μέγεθος ή γίνονται ευαίσθητα κατά τη διάρκεια του καταμήνιου κύκλου, ενώ – αντιστοίχως – τείνουν να μειώνονται σε μέγεθος μετά την εμμηνόπαυση, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Μετά την εμφάνισή του, ένα ινοαδένωμα μπορεί να παραμένει σταθερό σε μέγεθος, ή να αυξάνεται σε διαστάσεις με μικρό ή και μεγαλύτερο ρυθμό, ενώ κάποια από αυτά μπορεί ως και να εξαφανιστούν εντελώς αυτομάτως.
Ένα ινοαδένωμα είναι καλοήθης όγκος, με τυπικά ομαλό περίγραμμα και χωρίς ανομοιογένεια κατά τη μαστογραφία και τον υπέρηχο μαστού. Μπορούν να έχουν διαστάσεις από μερικά χιλιοστά έως και άνω των 10 εκατοστών (γιγαντιαία ινοαδενώματα), αλλά το μέγεθός των περισσοτέρων είναι μεταξύ 1-3 εκ. Δημιουργούνται από την υπερπλασία ενός λοβίου του μαστού, μαζί με το ινώδες υπόστρωμα που το περιβάλλει και τους γαλακτοφόρους πόρους που σχηματίζουν έτσι ένα ινώδες σύμπλεγμα, το οποίο και ψηλαφάται. Συνήθως είναι ευκίνητα, ανώδυνα και ελαστικά ως και σκληρά, αναλόγως της συστάσεως τους, αλλά κατά τη διάρκεια της περιόδου, όπου διογκώνεται ο μαστός, μπορεί να είναι περισσότερο ψηλαφητά ή επώδυνα. Δεν είναι ξεκάθαρος ο λόγος για τον οποίον αναπτύσσεται ένα ινοαδένωμα, αλλά φαίνεται ότι σχετίζονται με την αυξημένη ευαισθησία που εμφανίζουν κάποιες γυναίκες στις φυλετικές ορμόνες, και κυρίως τα οιστρογόνα. Εμπλέκεται κάποιου βαθμού κληρονομικότητα, ενώ ορισμένες μελέτες ενοχοποιούν τη λήψη αντισυλληπτικών σε νεαρή ηλικία (πριν τα είκοσι).
Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία ινοαδενωμάτων σε μια γυναίκα δεν αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ενώ σε γενικές γραμμές, ούτε τα ίδια τα ινοαδενώματα έχουν κακόηθες δυναμικό. Ένα ινοαδένωμα μπορεί να είναι απλό ή σύνθετο, αναλόγως της ιστολογικής του ταυτότητας και των μορφολογικών του χαρακτηριστικών (παρουσία αποτιτανώσεων ή μικρών κυστικών στοιχείων εντός αυτού, ή παρουσία στοιχείων σκληρυντικής αδένωσης ή αποκρινούς μετάπλασης κατά την ιστολογική εξέταση). Ο λόγος για τη διαφοροδιάκριση αυτή είναι πως τα σύνθετα ινοαδενώματα έχουν ένα πολύ μικρό ποσοστό πιθανότητας για κακοήθη εξαλλαγή, και επομένως πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά. Τα ινοαδενώματα τυπικά δεν προκαλούν έκκριμα από τη θηλή του μαστού. Σπανιότατα, ένα ινοαδένωμα μπορεί να εμφανιστεί και σε άνδρα, αλλά πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά.
Πώς Θα Καταλάβω ότι Έχω Ινοαδένωμα;
Οι περισσότερες γυναίκες που έχουν ινοαδένωμα στο μαστό το αντιλαμβάνονται μόνες τους, κατά την ψηλάφηση μαστού, είτε στο σπίτι είτε κατά τη διάρκεια ιατρικής επισκέψεως. Η γυναίκα πιάνει, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ένα συνήθως μικρό, κινητό, ανώδυνο και ελαστικό μόρφωμα στο μαστό της, που ίσως την ενοχλεί κυρίως κατά τη διάρκεια της περιόδου της.
Άλλες ασθενείς ενημερώνονται για την παρουσία ινοαδενωμάτων που έχουν μετά από προληπτική ή τακτική εξέταση μαστού με μαστογραφία ή υπέρηχο μαστών. Η απεικόνιση των ινοαδενωμάτων είναι αρκετά χαρακτηριστική, ώστε ένας έμπειρος ακτινοδιαγνώστης μπορεί να τα ταυτοποιήσει με μεγάλη ακρίβεια.
Φυσικά, η τακτική αυτοεξέταση είναι το άλφα και το ωμέγα: η κάθε γυναίκα ξέρει τη μορφή και το σχήμα των μαστών της, και μπορεί εύκολα να αντιληφθεί αλλαγές στο μεσοδιάστημα μεταξύ ιατρικών προληπτικών επισκέψεων.
Αντιμετώπιση των Ινοαδενωμάτων Μαστού
Παρακολούθηση
Τα περισσότερα ινοαδενώματα είναι άκακα: μικροί καλοήθεις όγκοι που χρειάζονται απλή παρακολούθηση. Βεβαίως, απαραίτητη προϋπόθεση για να αντιμετωπιστεί συντηρητικά ένα ινοαδένωμα χρειάζεται κατ’ αρχάς να διαγνωσθεί σωστά. Η γυναίκα αντιλαμβάνεται συνήθως την παρουσία του μορφώματος ψηλαφητικά κατά την αυτοεξέταση. Εξυπακούεται ότι κάθε ύποπτο εύρημα επιβάλλεται να επιβεβαιώνεται από ιατρό: κάθε εξόγκωμα, κάθε ασυνήθιστο έκκριμα από τη θηλή, κάθε ανησυχητική αλλαγή χρώματος στους μαστούς πρέπει να ελέγχεται από χειρουργό, ο οποίος θα συστήσει τις απαραίτητες εξετάσεις.
Σε πρώτη φάση η φύση του ινοαδενώματος επιβεβαιώνεται εύκολα από έναν έμπειρο ακτινοδιαγνώστη με μια μαστογραφία ή υπέρηχο, που ο χειρουργός θα ζητήσει. Το μέγεθος και η φύση του μορφώματος θα καθορίσουν την περαιτέρω πορεία: μικρά, καλώς περιγεγραμμένα ινοαδενώματα που δεν έχουν ύποπτη μορφολογία κατά την απεικόνιση μπορούν να παρακολουθούνται σε τακτική βάση με συνδυασμό κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών εξετάσεων. Σε περιπτώσεις όπου χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση, μπορεί να χρειαστεί να γίνει βιοψία στο ινοαδένωμα με λεπτή ή κόπτουσα βελόνη, ώστε να επιβεβαιωθεί ο ιστολογικός του τύπος και να παρθούν οι απαραίτητες αποφάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, ένα τυπικό απλό ινοαδένωμα δεν έχει κακόηθες δυναμικό: εφ’ όσον γίνει σωστή διάγνωση, τα περισσότερα από αυτά μπορούν απλά να παρακολουθηθούν με τακτικούς ελέγχους, και αρκετά από αυτά μειώνονται σε μέγεθος ως και εξαφανίζονται εντελώς με την πάροδο των ετών και ειδικά μετά την εμμηνόπαυση.
Χειρουργική Αφαίρεση
Ινοαδενώματα πάνω από 2 εκ., ή παρουσιάζουν ταχεία αύξηση μεγέθους μεταξύ επανεξετάσεων, καθώς και τα σύνθετα ινοαδενώματα, ενδείκνυται να αφαιρούνται χειρουργικά: ο όγκος αφαιρείται και αποστέλλεται για βιοψία, ώστε να αποκλειστεί τυχόν κακοήθεια. Βεβαίως, και η επιθυμία της ασθενούς παίζει ρόλο: πολλές γυναίκες ζητούν να αφαιρεθεί ένα κατά τα άλλα άκακο ινοαδένωμα, επειδή τις ενοχλεί ή δε θέλουν να έχουν την έγνοια της τακτικής παρακολούθησης. Φυσικά, αυτό δεν αίρει σε καμία περίπτωση την ανάγκη για τον προγραμματισμένο περιοδικό έλεγχο των μαστών που επιβάλλεται να κάνουν οι γυναίκες, βάσει των εκάστοτε ισχυουσών οδηγιών.
Η αφαίρεση ενός ινοαδενώματος γίνεται στο χώρο του χειρουργείου, κατά κανόνα υπό γενική αναισθησία, ώστε η όλη διαδικασία να είναι όσο το δυνατόν πιο ακοπίαστη και λιγότερο τραυματική για την ασθενή. Γίνεται μια μικρή περιθηλαία τομή, μέσα από την οποία αφαιρείται εντοπισμένα μόνο το υπό εκτομή ινοαδένωμα, και το τραύμα συγκλείεται με ειδική τεχνική και ράμματα, ώστε να μη μείνει κανένα σημάδι. Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο και η ασθενής επιστρέφει την επόμενη κιόλας ημέρα στην καθημερινότητά της, χωρίς πόνο και χωρίς παροχετεύσεις.
Τι Είναι ο Φυλλοειδής Όγκος Μαστού; Είναι Επικίνδυνος;
Αρκετοί χειρουργοί συγκαταλέγουν τους φυλλοειδείς όγκους στην ίδια κατηγορία με τα ινοαδενώματα. Στην πραγματικότητα, ένας φυλλοειδής όγκος είναι μια εντελώς διαφορετική οντότητα, τόσο από ιστολογικής απόψεως, όσο και ως προς τη διαχείριση και τη χειρουργική του αντιμετώπιση.
Οι φυλλοειδείς όγκοι αποτελούν περίπου το 1% των όγκων μαστού, και εμφανίζονται κατά μέσο περί την ηλικία των 40-50 ετών, 15 με 20 έτη αργότερα από τα ινοαδενώματα. Έχουν μεγάλη ετερογένεια ως προς το μέγεθος, ποικίλλωντας από ένα εκατοστό και φτάνονας και πολύ περισσότερο, ως και τα 45 εκατοστά. Η απεικονιστική διαφοροδιάγνωση είναι δύσκολη, και συχνά χρειάζεται να καταφύγουμε στη λήψη βιοψίας ή στην πρωτογενή χειρουργική αφαίρεση για να δοθεί οριστική απάντηση στο αν ένας όγκος μαστού είναι πράγματι φυλλοειδής. Σε μεγάλο βαθμό, δε γνωρίζουμε τους παθογενετικούς μηχανισμούς που οδηγούν στην εμφάνισή τους, αλλά φαίνεται πως γυναίκες που πάσχουν από το σπάνιο γενετικό σύνδρομο Li Fraumeni έχουν αυξημένες πιθανότητες ανάπτυξης φυλλοειδών όγκων.
Σε αντίθεση με ένα ινοαδένωμα μαστού, που είναι εξ’ ορισμού καλόηθες και δεν παρουσιάζει πιθανότητες για κακοήθη εξαλλαγή, ο φυλλοειδής όγκος μαστού είναι μεν – συνήθως – καλοήθης, αλλά η συμπεριφορά του ως προς τους γύρω ιστούς είναι επιθετική, και απαιτείται χειρουργική εκτομή για τη θεραπεία του. Οι όγκοι αυτού του τύπου κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τα ιστολογικά και μορφολογικά τους χαρακτηριστικά: καλοήθεις, οριακοί και κακοήθεις. Οι καλοήθεις φυλλοειδείς όγκοι, που αποτελούν το 70-75% του συνόλου, θεωρητικά θεραπεύονται με μία απλή τοπική εκτομή, και οι οριακά κακοήθεις και κακοήθεις όγκοι απαιτούν πιο ευρεία, ογκολογική εκτομή για να θεραπευθούν. Αν ο όγκος είναι επαρκώς μικρός, μπορεί να γίνει μια σχετικά περιορισμένη ογκοπλαστική εκτομή, ώστε να διασωθεί ο μαστός της ασθενούς, αλλά σε μεγάλους όγκους που καταλαμβάνουν μεγάλο κομμάτι του μαστού, ίσως είναι αναγκαία η ολική μαστεκτομή, προκειμένου να θεραπευθεί η ασθενής.
Είναι πολύ σπάνιο ένας κακοήθης φυλλοειδής όγκος να παρουσιάσει μετάσταση σε απομεμακρυσμένα σημεία του σώματος. Παρά ταύτα, οι όγκοι αυτοί, ακόμη και όταν είναι καλοήθεις, εμφανίζουν ένα σεβαστό ποσοστό τοπικής υποτροπής, δηλαδή επανεμφάνισης του όγκου στο ίδιο σημείο, που μπορεί να φτάσει ως και το 15%. Η ευρεία εκτομή μειώνει κατά πολύ αυτά τα ποσοστά, αν και σε οριακά κακοήθεις και κακοήθεις περιπτώσεις, η πιθανότητα δεν μηδενίζεται. Γι’ αυτούς τους λόγους, η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη χειρουργική αφαίρεση είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τη θεραπεία των φυλλοειδών όγκων: αν πιάνετε κάποιο μόρφωμα στο μαστό σας, αν παρατηρήσετε περίεργο έκκριμα από τη θηλή σας, ή αν οι μαστοί σας αλλάζουν σχήμα κατά περίεργο τρόπο, δεν πρέπει να διστάσετε να αναζητήσετε χειρουργική συμβουλή.
Ο κ. Σμπαρούνης είναι εκπαιδευμένος στις προηγμένες τεχνικές χειρουργικής και ογκοπλαστικής χειρουργικής μαστού στη Μονάδα Μαστού της Α’ Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, στο «Ιπποκράτειο» Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών, έχοντας πραγματοποιήσει άνω των 500 επεμβάσεων μαστού όλων των ειδών, τόσο για καλοήθεις όσο και για κακοήθεις νόσους.
Ποια είναι η Διαδικασία του Χειρουργείου
- Θα συζητήσετε αναλυτικά με το χειρουργό σας τη διαδικασία και θα προγραμματίσετε την επέμβασή σας.
- Την ημέρα που θα σας καθορίσει ο γιατρός, συνήθως μέχρι δυο ημέρες πριν το χειρουργείο, θα κάνετε το λεγόμενο προεγχειρητικό έλεγχο, που αποτελείται από αιμοληψία για κάποιες βασικές εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία θώρακος, καρδιογράφημα, και εξέταση από καρδιολόγο και αναισθησιολόγο. Αν χρειάζεται κάποια περαιτέρω ειδική εξέταση λόγω του ιστορικού σας, θα την προγραμματίσει ο χειρουργός σας.
- Θα πάρετε οδηγίες από τον αναισθησιολόγο για το τι θα φάτε την παραμονή του χειρουργείου και ποια φάρμακά σας θα πάρετε κανονικά. Αν παίρνετε αντιπηκτική αγωγή λόγω λ.χ. κάποιας αρρυθμίας, βηματοδότη ή άλλου προβλήματος υγείας, θα σας έχει ήδη δώσει οδηγίες ο χειρουργός σας σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο ή τον αγγειοχειρουργό σας για το αν θα την αντικαταστήσετε με κάποιο άλλο φάρμακο ή αν θα τη διακόψετε προσωρινά.
- Την ημέρα του χειρουργείου θα προσέλθετε στο χώρο του νοσοκομείου, θα οδηγηθείτε στο θάλαμό σας, και θα σας δοθεί μια αλλαξιά ρούχα μιας χρήσεως για να αλλάξετε. Την ώρα της επεμβάσεως θα σας μεταφέρουν στο χώρο του χειρουργείου, θα σας υποδεχθεί ο αναισθησιολόγος σας και θα σας κοιμίσει για να ξεκινήσει η επέμβαση. Οι περισσότερες χειρουργικές επεμβάσεις του μαστού πραγματοποιούνται συνήθως υπό γενική αναισθησία.
- Αφού ολοκληρωθεί η επέμβαση και ξυπνήσετε από την αναισθησία, θα φιλοξενηθείτε για λίγο στο χώρο της ανάνηψης, μέχρις ότου ο αναισθησιολόγος και ο χειρουργός σας να κρίνουν ότι έχετε συνέλθει επαρκώς ώστε να μεταφερθείτε στο θάλαμό σας. Για χειρουργική αφαίρεση ινοαδενωμάτων μαστού και φυλλοειδών όγκων συνήθως γίνεται μια τοπική εκτομή περιορισμένης εκτάσεως, οπότε κατά κανόνα δεν τοποθετούνται παροχετεύσεις ή ουροκαθετήρες.
- Για το υπόλοιπο της ημέρας του χειρουργείου θα μείνετε προληπτικά στο νοσοκομείο για μια διανυκτέρευση, ώστε ο χειρουργός σας να βεβαιωθεί ότι είστε καλά, ότι δεν πονάτε, ότι δε ματώνετε, κ.ο.κ. Θα φάτε ελαφριά από το μενού που θα σας φέρει το νοσοκομείο, και κατά κανόνα μπορείτε να σηκωθείτε, να ντυθείτε, να πάτε τουαλέτα και να μετακινηθείτε ελεύθερα και χωρίς πόνο.
- Την επομένη της επεμβάσεως το πρωί, θα σας επισκεφθεί ο χειρουργός, που, αφού σας εκτιμήσει και κρίνει ότι είστε σε καλή κατάσταση, θα σας δώσει οδηγίες για το άμεσο μετεγχειρητικό διάστημα, δηλ. τις επόμενες μία με δύο εβδομάδες μετά το χειρουργείο, θα λύσει τις όποιες απορίες σας, και θα σας δώσει εξιτήριο. Θα μπορείτε να φορέσετε στηθόδεσμο και ό,τι ενδυμασία επιθυμείτε κανονικά, και να κάνετε τις καθημερινές σας δραστηριότητες χωρίς κανένα απολύτως εμπόδιο. Μια εβδομάδα μετά την επέμβαση, θα επισκεφθείτε το χειρουργό για να σας εκτιμήσει και να αφαιρέσει τυχόν ράμματα που πρέπει να κοπούν.
Η όλη διαδικασία είναι σχεδιασμένη ώστε να είναι απλή, χωρίς ταλαιπωρίες για την ασθενή και να του επιτρέψει να γυρίσει την ημέρα του εξιτηρίου κιόλας στην καθημερινότητά του. Αν έχετε απορίες για την επέμβαση ή τη διαδικασία που ακολουθούμε, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας από τη σελίδα Επικοινωνία του site.
Μη Χάνετε Χρόνο.
Κλείστε ραντεβού με τον κ. Σμπαρούνη για να συζητήσετε από κοντά το πρόβλημά σας. Επωφεληθείτε από τις προνομιακές τιμές στα ραντεβού για φοιτητές και ενστόλους.